Xe điện đang khiến ngành công nghiệp linh kiện ô tô Nhật Bản chao đảo.
Gần tám thập kỷ trước, KYB Corp đã quyết định tham gia vào lĩnh vực ô tô khi hoạt động cung cấp thiết bị thủy lực cho máy bay quân sự không còn sinh lời.
Ngày nay, các quan chức công ty một lần nữa đang tìm cách điều chỉnh bí quyết của KYB cho một lĩnh vực mới. Nguyên do là bởi dòng sản phẩm chính của công ty là bộ giảm xóc ô tô đang bị đe dọa do các cam kết của Nhật Bản và các chính phủ khác nhằm đạt được mức phát thải carbon ròng bằng 0.
“Chúng tôi đã nghiêm túc bắt đầu nghĩ về sự thay đổi của xe điện cách đây khoảng 4, 5 năm”, Tomohiko Baba, tổng giám đốc điều hành hoạt động linh kiện ô tô trả lời phỏng vấn của Nikkei Asia. “Chúng tôi đang phát triển các bộ phận mới ngay bây giờ và đồng thời cũng cân nhắc cách chúng tôi có thể xử lý quá trình điện khí hóa”.
THAY ĐỔI
Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, có khoảng 666.000 người Nhật làm việc trong ngành sản xuất phụ tùng ô tô, gấp hơn ba lần số lượng nhân viên được tuyển dụng bởi các công ty như Honda và Nissan trong công việc chế tạo ô tô nổi tiếng.
Theo dữ liệu từ Hiệp hội Công nghiệp Phụ tùng Ô tô Nhật Bản (JAPIA), ngành công nghiệp phụ tùng ô tô cũng chiếm tỷ trọng lớn hơn trong tổng sản lượng công nghiệp của cả nước, ở mức 10,5% tổng sản lượng theo giá trị lô hàng so với 6,3% của các nhà sản xuất ô tô.
Chính phủ Nhật Bản đã đặt mục tiêu năm 2050 sẽ đạt trung hòa carbon và khuyến khích các nhà sản xuất ô tô ngừng bán ô tô có động cơ thông thường vào năm 2035.
Ryuta Morishima, giám đốc điều hành tại Hiệp hội Chuỗi cung ứng Pin Nhật Bản (BASC) cho biết điều này có nghĩa là ngành công nghiệp ô tô của nước này cần tập trung ngay vào việc chuẩn bị các loại xe không phát thải, xét đến thời gian cần thiết để phát triển pin và chuỗi cung ứng mới, cũng như tuổi thọ tiềm năng của các mẫu xe mới được phát triển.
“Tôi không quan tâm liệu doanh số bán xe điện có chậm lại vào thời điểm này hay không”, Morishima, người đã tham gia vào quá trình phát triển xe hybrid Prius mang tính đột phá của Toyota Motor và hiện là phó giám đốc của Prime Planet Energy & Solutions, một liên doanh sản xuất pin giữa Toyota và Panasonic cho biết. “Không có thời gian để nghỉ ngơi nữa”.
BASC đang cố gắng đưa nhiều công ty Nhật Bản hơn vào ngành kinh doanh pin thông qua các hội thảo và chương trình đào tạo. “Các công ty tham gia vào các thành phần động cơ đốt trong đang gặp khó khăn”, Morishima cho biết. Ngành phụ tùng ô tô cũng phải đối mặt với áp lực vì xe điện thường chỉ chứa một nửa số lượng linh kiện so với xe thông thường.
Theo dịch vụ dữ liệu kinh doanh Tokyo Shoko Research, Nhật Bản là quê hương của hơn 20.000 nhà sản xuất phụ tùng ô tô. Nhiều công ty trong số này chủ yếu phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh từ một nhà sản xuất ô tô duy nhất và một tỷ lệ đáng kể là các doanh nghiệp nhỏ.
Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp cũng đang hỗ trợ quá trình chuyển đổi xe điện sang các nhà sản xuất phụ tùng ô tô, bao gồm cả tư vấn chuyên môn và trợ cấp, thông qua Dự án Mikata.
“Có những trường hợp nhà cung cấp không nhận ra thế mạnh của mình và khả năng cạnh tranh của công nghệ của họ”, Juntaro Shimizu, một viên chức của bộ trước đây từng là giám đốc bộ phận ô tô cho biết.
Các nhà sản xuất phụ tùng khác quá tập trung vào các đơn đặt hàng mà họ có trong tay mà không nghĩ đến cách áp dụng bí quyết của mình vào xe điện. “Tôi hy vọng rằng họ sẽ thể hiện được thế mạnh của mình thông qua các cuộc thảo luận với các chuyên gia”, Shimizu cho biết.
Nhập khẩu là một vấn đề khác. Các lô hàng phụ tùng ô tô vào Nhật Bản đã tăng mạnh trong hai năm qua, bù đắp hơn mức giảm được ghi nhận trong bốn năm trước đó. Năm ngoái, dữ liệu của JAPIA cho thấy, tổng lượng nhập khẩu đạt 3,2 nghìn tỷ yên (22,39 tỷ USD).
May mắn thay, ngành công nghiệp này có một chút không gian để thở. Doanh thu của ngành đã tăng 12% lên 30,93 nghìn tỷ yên trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3, theo ước tính của JAPIA. Lợi nhuận hoạt động tăng 38,7% lên 1,56 nghìn tỷ yên, mang lại cho ngành này biên lợi nhuận là 5%, mức cao nhất trong năm năm.
KYB thì không may mắn như vậy. Trong khi doanh thu tăng 2,7% lên 442,78 tỷ yên, thu nhập hoạt động đã giảm 31,1% xuống còn 22,42 tỷ yên trong năm tài chính gần nhất do chi phí cao hơn.
Công ty, do Toyota sở hữu 5,9%, đã phát triển bộ giảm xóc điều khiển điện tử giúp hành khách trên ô tô di chuyển êm ái hơn so với bộ giảm xóc truyền thống. “Với sự tiến bộ của điện khí hóa và tự động hóa, trọng tâm đang chuyển từ tài xế sang hành khách”, KYB cho biết trong báo cáo thường niên tích hợp năm 2023. “Có sự nhấn mạnh vào nhu cầu vui chơi trong khi di chuyển và sự thoải mái hơn bao giờ hết là cần thiết”.
Công ty đã ký hợp đồng với hãng xe hơi Đức Volkswagen để cung cấp bộ giảm xóc mới của mình vào năm ngoái. Các xe SUV Tiguan và xe sedan Passat được trang bị bộ giảm xóc điện tử đã được bán ra vào đầu năm nay. KYB hiện cũng coi các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc là khách hàng.